Tác giả: Mr. Guy Sela, CEO SMART! Phần mềm quản lí phân bón và là chuyên gia trong lĩnh vực tưới tiêu và dinh dưỡng cây trồng.
Phân tích chất lượng đất là một bước đệm quan trọng nhằm đánh giá và tránh các lỗi về cân bằng dinh dưỡng.
Đất là nguồn cung cấp từ 13 đến 16 dưỡng chất thiết yếu cho sự sinh trưởng của cây trồng. Thực vật hấp thụ các dưỡng chất có sẵn, chất dinh dưỡng có thể được tái cung cấp bằng quá trình bón phân.
Để có được một vụ mùa bội thu và chất lượng, sự cân bằng dưỡng chất phải luôn luôn được duy trì. Sự cân bằng có thể bị ảnh hưởng khi một chất dinh dưỡng nào đó bị thiếu hụt, các độc tố hoặc sự can nhiễu của một chất dinh dưỡng này với sự hấp thụ của các chất khác. Điều này sẽ tác động không tốt đến hoa màu, làm giảm chất lượng cũng như sản lượng của vụ mùa.
Tuy nhiên, việc đọc và diễn giải các kết quả phân tích đất có thể nói là rất khó khăn và dễ gây nhầm lẫn.
Ví dụ minh họa một báo cáo phân tích đất. Click vào hình ảnh để xem ở kích thước lớn hơn!
TẠI SAO PHÂN TÍCH ĐẤT TRỒNG ĐÓNG VAI TRÒ QUAN TRỌNG?
Bà con nông dân có thể dự đoán và áng chừng lượng phân bón cần được sử dụng dựa trên những lời tư vấn về phân bón một cách tổng quát. Tuy nhiên để áp dụng phân bón một cách hiệu quả và chính xác hơn, cần phải dựa vào kết quả phân tích chất lượng đất.
Phân tích đất là bước đệm để bà con có thể biết được điểm bắt đầu trong kế hoạch bón phân và là điểm mấu chốt đóng vai trò rất quan trọng.
Dưới đây là những kiến thức rất cơ bản: làm thế nào để diễn giải và hiểu được kết quả phân tích đất.
QUY TRÌNH LẤY MẪU ĐẤT
Lấy mẫu đất một cách chính xác chính là chìa khóa đầu tiên nhằm mang lại kết quả phân tích đáng tin cậy và chính xác.
Đất mẫu cần được quy hoạch tốt và hình thành trước. Chẳng hạn như khu vực lấy mẫu cần cách xa đường giao thông, hàng rào, các khóm cây, phân hữu cơ hay bất kì các yếu tố khác có thể ảnh hưởng tới đặc tính và thành phần của đất.
Nên chọn mẫu đất có tính đại diện đặc trưng cho toàn bộ thửa vườn. Nếu đất trong thửa vườn hay trong khu vực canh tác không giống nhau, và bao gồm nhiều diện tích nhỏ với những đặc tính khác nhau, mỗi khu vực nên được lấy mẫu riêng. Gom các mẫu đất từ nhiều khu vực khác nhau và lấy giá trị trung bình để biểu thị trong một bản báo cáo, một cách rõ ràng, sẽ cho chúng ta một kết quả rất dễ gây nhầm lẫn.
CÁC YẾU TỐ KHÁC CÓ THỂ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KẾT QUẢ PHÂN TÍCH ĐẤT
Có rất nhiều yếu tố khác nhau có thể ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của thực vật. Một kết quả phân tích sẽ không cho chúng ta câu trả lời là các điều kiện canh tác chưa đủ hay vẫn nghèo nàn, chẳng hạn như nhiệt độ cực kì thấp hoặc cao, sự tiêu nước không phù hợp, bệnh hại cây trồng, sâu bệnh, sự canh tranh với cỏ dại,vv…
Một khi bà con đã lấy mẫu đất chính xác và hiểu được rằng nhiều nhân tố có thể ảnh hưởng đến cây trồng, mọi người có thể tiến hành đọc và diễn giải các số liệu trong báo cáo phân tích mẫu đất.
GIẢI THÍCH CÁC SỐ LIỆU TRÊN BÁO CÁO PHÂN TÍCH MẪU ĐẤT
Đất thông thường chứa một lượng chất dinh dưỡng nhiều hơn so với những gì bạn thấy trong báo cáo phân tích đất, khi kết quả phòng thí nghiệm chỉ biểu thị các chất dinh dưỡng sẵn có cho cây trồng. Để xác định được hàm lượng chất dinh dưỡng có sẵn cho cây trồng, rất nhiều phương pháp phân tích khác nhau đã được phát triển. Nhiều trong số các phương pháp này cung cấp các giá trị thực nghiệm hay các phương pháp đo cụ thể.
Các báo cáo phân tích đất có thể tương đối khó hiểu: các phòng thí nghiệm khác nhau sử dụng những phương pháp phân tích khác nhau, và cho các kết quả khác nhau trên cùng một mẫu đất!
Ví dụ, nguyên tố phốt pho thường được xác định bằng các phương pháp phân tích như "Olsen" hoặc "Bray".
Phương pháp phân tích được áp dụng trong phòng thí nghiệm thường được đề cập trong bản báo cáo thử nghiệm. Và để hiểu được kết quả phân tích, việc nắm rõ được phương pháp phân tích đã được áp dụng là điều tối quan trọng.
Các phòng thí nghiệm có thể sử dụng phương pháp phân tích giống nhau, tuy nhiên lại thể hiện các thông số kết quả bằng những đơn vị đo khác nhau, hoặc đưa ra những diễn giải khác nhau trên cùng một kết quả.
Để đánh giá tương quan các con số trên bản báo cáo phân tích đất với phản ứng của cây trồng đối với các nguyên tố dinh dưỡng đã bổ sung, cần phải thực hiện thêm rất nhiều các thí nghiệm khác nữa. Lý do là các kết quả kiểm tra đất giống nhau có thể dẫn đến các khuyến nghị khác nhau cho các loại đất trồng khác nhau, hơn nữa các thửa vườn và điều kiện canh tác trên mỗi thửa là khác nhau.
Các số liệu báo cáo, cùng với sự mô tả hàm lượng dinh dưỡng trong đất, có thể cho biết sự phản ứng của cây trồng tới phân bón theo dự đoán sẽ tích cực hay là không.
ĐƯA RA CÁC KHUYẾN NGHỊ VỀ PHÂN BÓN
Phòng thí nghiệm dựa trên kinh nghiệm và nền tảng cơ sở dữ liệu để mô tả mỗi chất dinh dưỡng (chỉ rõ nếu mức dinh dưỡng quá cao, quá thấp, hoặc vừa đủ) và thậm chí là đưa ra các khuyến nghị về phân bón.
Kết quả phân tích, cùng với sự quen thuộc và gần gũi của bà con đối với cây trồng cũng như điều kiện canh tác, giúp cho bà con nông dân có một điểm khởi đầu nhằm xây dựng một chương trình bón phân hiệu quả.
Quy trình phân tích chất lượng đất là bước đệm thích hợp để đưa ra những quyết định quản lí phân bón đúng đắn hơn. Các kết quả kiểm tra cần được đặt vào từng bối cảnh và các diễn giải cần được điều chỉnh sao cho phù hợp với quá trình sinh trưởng của mỗi cây trồng cũng như điều kiện canh tác cụ thể.
Phần mềm diễn giải kết quả phân tích đất và các khuyến nghị về phân bón.